Τα Ιερά Μυστήρια(1/3)

Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων

ΤΑ ΙΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ, ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ, ΚΑΙ Η ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Οι Πέντε Μυσταγωγικές Κατηχήσεις του Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων

Μεταγλώττιση στην νεοελληνική

υπό

π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΙΟΝ. ΔΡΑΓΑ, δθ, δφ, δθ

Πρωτοπρεσβυτέρου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Στην εποχή του Αγίου Κυρίλλου Πατριάρχου Ιεροσολύμων (4^ος αιώνας) για να γίνει κανείς χριστιανός έπρεπε πρώτα να προετοιμασθεί πνευματικά, να κατηχηθεί στην χριστιανική πίστη και έπειτα να βαπτισθεί. Η εγγραφή του στο κατηχητικό σχολείο της Εκκλησίας γινόταν στις αρχές της Μ. Σαρακοστής και τα μαθήματα συμπληρώνονταν την Μ. Εβδομάδα. Η Βάπτιση γινόταν το βράδυ του Μ. Σαββάτου. Τότε γινόταν και το χρίσμα και η συμμετοχή των νεοφώτιστων στα άχραντα Μυστήρια, στο τίμιο Σώμα και στο πανάγιο Αίμα του Χριστού. Έπειτα, κατά την διακαινήσιμο εβδομάδα, ακολουθούσαν οι τελευταίες Κατηχητικές ομιλίες που εξηγούσαν στους νεοφώτιστους την σημασία των τριών Μυστηρίων με τα οποία έγιναν χριστιανοί. Ο άγιος Κύριλλος (+386) είναι ο πρώτος πατήρ της Εκκλησίας που εξέδωσε όλες τις 24 κατηχητικές ομιλίες του. Στην 1η (Προκατήχηση) εξηγεί την νέα προοπτική της χριστιανικής πίστης. Στις επόμενες 18 που προηγούνταν του βαπτίσματος εξηγεί τις συνισταμένες της χριστιανικής ζωής (Κατηχήσεις 2-6) και τα κύρια δόγματα της Χριστιανικής πίστης (Κατηχήσεις 7-18). Στις 5 τελευταίες πού λέγονται μυσταγωγικές και ακολουθούσαν το Βάπτισμα (19-24) εξηγεί τα τρία εισαγωγικά μυστήρια, το Βάπτισμα, το Χρίσμα και την Θ. Ευχαριστία ή Κοινωνία. Το παρόν άρθρο περιλαμβάνει τις 5 τελευταίες που είναι το αποκορύφωμα της διδασκαλίας του αγίου Κυρίλλου στους νεοφώτιστους. Τις προσφέρουμε εδώ γιατί έχουν ιδιαίτερη σημασία για όλους τους χριστιανούς, με την ευχή να γίνουν αφετηρία για αναζωπύρωση της αγάπης και αφοσίωσή μας στο αρχηγό και τελειωτή της πίστεώς μας τον Κύριο και Θεό μας Ιησού Χριστό.

1^η Μυσταγωγική Κατήχηση: Το Ιερό Βάπτισμα

«Να είσαστε εγκρατείς και άγρυπνοι, γιατί ο αντίπαλός σας ο Διάβολος, κυκλοφορεί σαν λιοντάρι ωρυόμενο που αναζητά κάποιον να καταπιεί. Αντισταθείτε του παραμένοντας σταθεροί στην πίστη και γνωρίζοντας ότι τα ίδια παθήματα υφίστανται όλα τα μέλη της αδελφότητάς σας που βρίσκονται μέσα στον κόσμο. Ο Θεός πάσης χάριτος, που σας προσκάλεσε στην αιώνια δόξα Του εν Χριστώ Ιησού, αφού υποστείτε και σεις κάποιο μικρό πάθος, θα σας καταρτίσει, θα σας στηρίξει, θα σας ενδυναμώσει, Θα σας θεμελιώσει. Σε Εκείνον ανήκει η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων, Αμήν» (Επιστολή Πέτρου Α΄, 5:8-11).

1. Η βαθύτερη σημασία των μυστηρίων: Ήθελα από καιρό να μιλήσω σε σας τα γνήσια και πολυαγαπημένα τέκνα της Εκκλησίας [τους νεοφώτιστους], και να διαλεχτώ μαζί σας για αυτά τα πνευματικά και επουράνια Μυστήρια. Επειδή όμως γνώριζα ότι το να τα δείτε είναι πολύ πιο αξιόπιστο από το να ακούσετε γι αυτά, περίμενα να έρθει η παρούσα ευκαιρία που σας κάνει πιο επιδεκτικούς στα λεγόμενά μου για να σας καθοδηγήσω μέσα σε αυτόν τον κήπο του Παραδείσου με το άπλετο φως και την αστείρευτη ευωδιά. Τώρα λοιπόν ήρθε η κατάλληλη στιγμή, γιατί αποκτήσατε την εμπειρία αυτών των πιο θείων μυστηρίων και ιδιαίτερα του θείου και ζωοποιού Βαπτίσματος. Αφού λοιπόν πρέπει να ετοιμάσουμε το τραπέζι με τα πιο τέλεια μαθήματα, ελάτε να τα εξετάσουμε όλα αυτά με προσοχή, για να δείτε την βαθύτερη σημασία την οποίαν είχαν όσα έγιναν εκείνη την νύχτα της βαπτίσεώς σας.

2. Η απόταξη (αποκήρυξη) του Σατανά σαν προετοιμασία για το βάπτισμα: Μπήκατε πρώτα στο προαύλιο του Βαπτιστηρίου. Σταθήκατε αντικρίζοντας προς δυσμάς. Μετά πήρατε την εντολή να απλώσετε το χέρι σας και να αποταχθείτε (να αποκηρύξετε) τον Σατανά σαν να ήταν παρών. Πρέπει να μάθετε ότι αυτός ο τύπος βασίζεται σε μια παλιά ιστορία. Η ιστορία αυτή συνδέεται με τον Φαραώ, εκείνον τον πάρα πολύ πικρό και ωμό τύραννο που καταστεναχωρούσε τον ελεύθερο και ευγενικό λαό των Εβραίων. Συνδέεται επίσης και με τον Μωυσή τον οποίον απέστειλε ο Θεός για να απελευθερώσει τους Εβραίους από την θλιβερή υποδούλωσή τους στους Αιγύπτιους· αλλά και με τα γεγονότα που επακολούθησαν: δηλ. με το ότι έχρισαν τότε οι Εβραίοι το κατώφλι του σπιτιού τους με το αίμα του αμνού, για να τους προσπεράσει εκείνος ο εξολοθρευτής άγγελος όταν θα έβλεπε το σημάδι του αίματος στο σπίτι τους (Εξ. 12:7, 13:22-23)· και με το ότι τότε ακριβώς ελευθερώθηκε και ο λαός των Εβραίων με τον παράδοξο εκείνο τρόπο, γιατί τους επέτρεψε ο τύραννος να φύγουν από την Αίγυπτο. Συνδέεται όμως και με το ότι ύστερα από την απελευθέρωσή τους έτρεξε ο εχθρός τους από πίσω τους (Εξ. 14:23), και παρά το γεγονός ότι είδε την θάλασσα να σχίζεται, δεν δίστασε να ακολουθήσει τα ίχνη τους μέχρι που καλύφθηκε από το νερό και πνίγηκε στην ερυθρά θάλασσα (Εξ. 14:28).

3. Η απελευθέρωση των Χριστιανών από τον Διάβολο: Τώρα όμως καλείστε να περάσετε από τα παλαιά στα νέα, δηλ. από τον τύπο στην αλήθεια. Εκεί έστειλε ο Θεός τον Μωυσή στην Αίγυπτο, εδώ όμως στέλνει ο Θεός τον Χριστό στον κόσμο. Εκεί πήγε ο Μωυσής για να οδηγήσει έξω από την Αίγυπτο ένα λαό που υπόφερε, εδώ όμως ήρθε ο Χριστός για να λυτρώσει τους ανθρώπους που υπόφεραν από την αμαρτία μέσα στον κόσμο. Εκεί ήταν το αίμα του αμνού που απέτρεψε τον εξολοθρευτή, εδώ όμως είναι το αίμα του άμωμου Ιησού Χριστού (Επιστολή Πέτρου Α΄, 1:19) που φυγαδεύει τους δαίμονες. Εκείνος ο τύραννος [ο Φαραώ] καταδίωξε μέχρι την (ερυθρά) θάλασσα τον παλαιό εκείνο λαό. Εσένα όμως σε ακολούθησε ο θρασύς και αδιάντροπος αυτός δαίμονας (ο Διάβολος) μέχρι τα σωτήρια νάματα (τα νερά της κολυμπήθρας). Ο τύραννος εκείνος καταποντίστηκε στη θάλασσα, ενώ αυτός ο δαίμονας αφανίζεται με το σωτήριο ύδωρ [του Βαπτίσματος].

4. Η απόταξη (αποκήρυξη) του Σατανά: Ακούς λοιπόν, καθώς έχεις εκτεταμένο το χέρι σου, την εντολή να πεις σαν να είναι παρών: «Αποτάσσομαι τον Σατανά». Πρέπει όμως να είσαι στραμμένος προς δυσμάς, και νομίζω ότι είναι απαραίτητο να πούμε για πιο λόγο. Ο λόγος είναι ο εξής: αφού ο τόπος στον οποίο γίνεται ορατό το [φυσικό] σκοτάδι είναι η δύση, και αφού ο Σατανάς είναι σκοτεινός [πνευματικά] και έχει το κράτος του [πνευματικού] σκότους, στρεφόμαστε προς δυσμάς συμβολικά για να αποτάξουμε εκείνον τον σκοτεινό και ζοφερό άρχοντα. Τι λοιπόν είπε ο καθένας σας όταν βαπτίστηκε; «Σε αποτάσσομαί Σατανά, εσένα τον πονηρό και ωμότατο τύραννο.» Με άλλα λόγια, είπε: «Δεν φοβάμαι στην δύναμή σου.» Γιατί; Γιατί την κατάργησε την δύναμη σου ο Χριστός, όταν μου έδωσε να κοινωνήσω στο Αίμα του και στην Σάρκα του. Το έκανε αυτό έτσι ώστε να καταργηθεί μέσω των παθημάτων αυτών ο θάνατος με τον θάνατό Του και να μη παραμείνω ένοχος δουλείας για πάντα (Προς Εβρ. 2:14-15). Σε αποτάσσομαι, εσένα που είσαι φίδι δολερό και πανούργο στο έπακρο. Σε αποτάσσομαι γιατί είσαι επίβουλος. Προφασίζεσαι φιλία, αν και όλες οι πράξεις σου είναι γεμάτες παρανομία, και για αυτό τον λόγο έσπειρες την αποστασία μέσα στους πρόγονούς μας. Σε αποτάσσομαι, Σατανά, γιατί εσύ είσαι ο δημιουργός και συνεργός κάθε είδους κακίας.

5. Η απόταξη όλων των έργων του Σατανά: Έπειτα το δεύτερο που μαθαίνεις είναι να λες: «[Αποτάσσομαι τον Σατανά] καί πάσι τοις έργοις αυτού.» Τα έργα του Σατανά είναι κάθε αμαρτία, την οποία είναι απαραίτητο να αποτάσσεται κανείς, όπως συμβαίνει και όταν αποφεύγει  κανείς κάποιον τύραννο οπότε αποφεύγει αναγκαστικά και τα όπλα του. Κάθε λοιπόν είδος αμαρτίας συγκαταλέγεται στα έργα του διαβόλου. Μάθε όμως και τούτο –ότι όσα λες είναι γραμμένα στα αόρατα βιβλία του Θεού για κείνη την φοβερή ώρα.  Όταν λοιπόν κάνεις κάτι ενάντιο σε αυτά που ομολόγησες ότι θα φυλάξεις, θα κριθείς σαν παραβάτης. Το να αποταχθείς λοιπόν τα έργα του Σατανά σημαίνει ότι αποτάχθηκες όλες τις πράξεις και όλες τις σκέψεις που γίνονται κατά τρόπο παράλογο.

6. Η απόταξη της πομπής του Σατανά: Έπειτα λες: «...καί πάση τη πομπή αυτού.» Η πομπή του Διαβόλου είναι η μανία των θεατρικών παραστάσεων, οι ιπποδρομίες, τα κυνήγια και κάθε παρόμοια ματαιοπονία, από την οποία προσεύχεται στο Θεό ο άγιος [ψαλμωδός] να ελευθερωθεί, και λέει: «Απόστρεψον τους οφθαλμούς μου από του να βλέπω την ματαιότητα» (Ψαλμ. 118:37). Ας μην είναι λοιπόν η μανία των θεάτρων η πρώτη σου επιδίωξη, όπου εμφανίζονται οι ασέλγειες των μίμων, που είναι γεμάτες από βρισιές και όλες τις άσχημες πράξεις, και τους ξέφρενους χορούς θηλυπρεπών ανδρών· ούτε η επιδίωξη εκείνων που εκθέτουν τον εαυτόν τους στο κυνήγι άγριων θηρίων, για να ικανοποιήσουν το στομάχι τους και που στην προσπάθειά τους να περιποιηθούν την κοιλιά τους με τροφές (Προς Φιλ. 3:19), γίνονται στην πραγματικότητα οι ίδιοι τροφή για το στομάχι των ατίθασων θηρίων.

7. Τι άλλο περιλαμβάνει η πομπή του Σατανά (συνέχεια):  Στην πομπή του Σατανά συμπεριλαμβάνονται και όλα εκείνα που προσφέρονται στα ειδωλολατρικά πανηγύρια, δηλαδή, κρέατα, άρτοι, και όλα τα παρόμοια που έχουν μιανθεί με την επίκληση των μιαρών δαιμόνων. Επειδή, όπως ο άρτος και ο οίνος της Ευχαριστίας, πριν από την αγία επίκληση της προσκυνητής Τριάδας ήταν απλός άρτος και απλός οίνος, αλλά μετά την επίκληση που κάνουμε, ο άρτος γίνεται σώμα Χριστού και ο οίνος αίμα Χριστού, κατά τον ίδιο τρόπο τα φαγητά της πομπής του Σατανά γίνονται βέβηλα με την επίκληση των δαιμόνων.

8. Η απόταξη της λατρείας του Σατανά:  Μετά λες και τα εξής: «και τη λατρεία σου.» Η λατρεία του Διαβόλου είναι η προσευχή στα είδωλα, και ότι άλλο γίνεται για να τιμηθούν τα άψυχα είδωλα: δηλ. ότι ανάβονται λυχνάρια, ότι προσφέρεται θυμίαμα στις πηγές ή στα ποτάμια, όπως κάνουν πολλοί πού ονειρεύτηκαν για αυτά ή απατήθηκαν από τους δαίμονες, και επήγανε εκεί νομίζοντας ότι θα θεραπευτούν από τις σωματικές τους αρρώστιες. Λατρεία του Διαβόλου είναι και όλες οι δεισιδαιμονίες των ειδωλολατρών: η «οιωνοσκοπία» (πρόβλεψη γεγονότων από την κίνηση πτηνών ή ουράνιων φαινομένων), η «μαντεία» (πρόβλεψη του μέλλοντος από την εξέταση ψόφιων ζώων), οι «κλήδονες» (προβλέψεις με βάση την κίνηση αντικειμένων), τα «περιάμματα» (τα διάφορα φυλακτά που φορούν στον λαιμό, στα χέρια ή σε άλλα σημεία του σώματος), οι επιγραφές σε μέταλλα (χαράγματα συμβόλων ή γραμμάτων σε πέταλα, πλάκες, κ.ά.) και τα μάγια (που γίνονται όπως λένε για καλό ή για κακό!). Όλα αυτά πρέπει να τα αποφεύγεις, γιατί αν ξαναπέσεις σε αυτά μετά την απόταξη (αποκήρυξη) του Σατανά και την σύνταξη (σύζευξη) με τον Χριστό (δηλ. μετά το βάπτισμα) θα υποστείς πικρότερη δοκιμασία από τον τύραννο γιατί θα στερηθείς τον Χριστό και θα πέσεις στα χέρια εκείνου που σε θεωρούσε από πριν δικό του και δεν σε τυραννούσε τόσο με την πικρή δουλεία, τώρα όμως εσύ τον καταπίκρανες. Δεν άκουσες την αρχαία ιστορία που μας έλεγε για τον Λωτ και τις κόρες του; Πως σώθηκε και αυτός και οι κόρες του, επειδή κατέφυγαν στο όρος, ενώ η γυναίκα του έγινε στήλη άλατος (Γεν. 19:26) και παρέμεινε έτσι για πάντα για να θυμίζει την πονηρή της διάθεση και την στροφή της προς τα πίσω; Πρόσεξε λοιπόν τον εαυτόν σου (Τωβ. 4:12) και μη γυρίσεις προς τα πίσω, δηλ. στην αλμύρα της παρούσης ζωής (Γεν. 19:18), αφού έβαλες το χέρι σου στο άροτρο (Λουκ 9:62). Τρέξε στο όρος, στον Ιησού Χριστό, στον λίθο που αποκόπηκε χωρίς χέρια και γέμισε ολόκληρη την οικουμένη (Δαν. 2:34-35, 45).

9. Η επιστροφή στον παράδεισο του Θεού: Με την απόταξη του Σατανά, και την ποδοπάτηση  ολόκληρης της διαθήκης (κληρονομιάς) του, καταλύεις τους παλαιούς δεσμούς σου με τον Άδη (Ησ. 18:15), και έτσι ανοίγεται μπροστά σου ο παράδεισος του Θεού, τον οποίον φύτεψε προς ανατολάς (Γεν. 2:8) και από τον οποίον εξορίστηκε ο προπάτορας μας εξ αιτίας της παράβασής του. Αυτό συμβολίζει η στροφή σου από δυσμών προς ανατολάς, δηλ. προς τον χώρο του φωτός. Τότε ακριβώς σου ζήτησαν να πεις το «Πιστεύω εις τον Πατέρα και εις τον Υιόν και εις το Άγιον Πνεύμα και εις εν Βάπτισμα μετανοίας,» όπως εξηγήσαμε διεξοδικά με την χάρη του Θεού στις προηγούμενες κατηχητικές ομιλίες μας.

10. Το ιμάτιο της σωτηρίας, δηλ. ο Ιησούς Χριστός: Ασφάλισε λοιπόν τον εαυτό σου με τα λόγια αυτά και μείνε άγρυπνος. Γιατί ο αντίδικός μας ο Διάβολος, όπως ήδη διαβάσαμε, κυκλοφορεί σαν το λιοντάρι ωρυόμενο που αναζητάει κάποιον να καταπιεί (Επιστολή Πέτρου Α΄, 5:8). Στα χρόνια που προηγήθηκαν, ο θάνατος είχε την δύναμη να καταπιεί πολλούς (Ησ. 25:8). Με την αναγέννηση όμως του αγίου Βαπτίσματος απάλειψε ο Θεός κάθε δάκρυ από κάθε άνθρωπο (Αποκ. 21:4). Δεν πενθείς λοιπόν τώρα πλέον, γιατί ξεντύθηκες την παλιά ανθρωπότητα. Αντίθετα, πανηγυρίζεις γιατί ντύθηκες το ιμάτιο της σωτηρίας (Ησ. 61:10), τον Ιησού Χριστό (Προς Ρωμ. 13:14, Γαλ. 3:27).

11. Η συμβολική σημασία της τελετουργικής: Όλα αυτά αναφέρονται σε όσα έγιναν έξω στον νάρθηκα. Στις επόμενος κατηχήσεις θα εισέλθουμε μέσα στον ναό, στα άγια των αγίων, και θα εξετάσουμε την συμβολική σημασία όλων εκείνων που έγιναν εκεί. Στον Θεό ανήκει η δόξα, το κράτος και η μεγαλοσύνη, και στον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα εις στους αιώνας των αιώνων, Αμήν.

2^η Μυσταγωγική Κατήχηση: Το Ιερό Βάπτισμα (συνέχεια)

«Δεν ξέρετε ότι όσοι βαπτιστήκαμε στο όνομα του Χριστού βαπτιστήκαμε στον θάνατόν Του; Μπήκαμε στον θάνατο επειδή θαφτήκαμε μαζί Του με το βάπτισμα, ώστε όπως αναστήθηκε ο Χριστός εκ νεκρών με την δόξα του Πατέρα, έτσι και εμείς να περπατήσουμε σε μια νέα ζωή. Αφού λοιπόν γίναμε σύμφυτοι με εκείνον με το ομοίωμα του θανάτου Του [δηλαδή το βάπτισμα], το ίδιο θα γίνουμε και με την ανάστασή Του. Το γνωρίζουμε αυτό, επειδή η παλαιά ανθρωπότητά μας σταυρώθηκε μαζί Του για να καταργηθεί το σώμα της αμαρτίας, ώστε να μην είμαστε τώρα πια δούλοι στην αμαρτία, αφού εκείνος που πεθαίνει ελευθερώνεται από την αμαρτία. Αν λοιπόν πεθάναμε μαζί με τον Χριστό, πιστεύουμε ότι θα ζήσουμε και μαζί Του, επειδή γνωρίζουμε ότι ο Χριστός που αναστήθηκε εκ νεκρών δεν πεθαίνει τώρα πια, γιατί ο θάνατος δεν έχει τώρα πια καμιά εξουσία επάνω Του. Αυτό για το οποίο πέθανε ήταν η αμαρτία, για την οποία και πέθανε μια για πάντα, και αυτό για το οποίο ζει είναι η ζωή για τον Θεό. Έτσι λοιπόν και εσείς να θεωρείτε τους εαυτούς σας πεθαμένους για την αμαρτία και ότι ζείτε για τον Θεό με τον Κύριό μας τον Ιησού Χριστό. Ας μην βασιλεύει λοιπόν η αμαρτία στο θνητό σας σώμα ώστε να υπακούτε σε αυτήν με το να υποκύπτετε στις επιθυμίες του. Ούτε να κάνετε τα μέλη του σώματός σας όπλα αδικίας παραδίνοντάς τα στην αμαρτία, αλλά να παραδίνετε τους εαυτούς σας στον Θεό σαν άνθρωποι που αναστηθήκατε εκ νεκρών και τα μέλη του σώματός σας είναι όπλα δικαιοσύνης γιατί τα παραδώσατε στον Θεό. Η αμαρτία δεν μπορεί τώρα πια να κυριαρχήσει επάνω σας, γιατί δεν είσαστε κάτω από τον νόμο αλλά από την χάρη» (Προς Ρωμ. 6:3-14).                   

1. Η νέα κατάσταση που συμβολίζουν οι λειτουργικές πράξεις μέσα στον ναό: Οι κατηχήσεις που γίνονται σε σας καθημερινά είναι πολύ χρήσιμες. Σας παρέχουν νέα μαθήματα που αναγγέλλουν νέες καταστάσεις ιδιαίτερα σε σας [τους νεοφώτιστους] που ανανεωθήκατε περνώντας από την παλαιά στην νέα κατάσταση. Για αυτό τον λόγο το θεωρώ αναγκαίο για σας να συνεχίσω τα όσα σας εξήγησα στην χθεσινή μυσταγωγική ομιλία μου για να μάθετε την συμβολική σημασία που έχουν και όσα άλλα έγιναν σε σας μέσα στον ναό.

2. Τι συμβολίζει το απόδυση και η απογύμνωση για το βάπτισμα:  Αμέσως μετά την είσοδό σας στον ναό, αποδυθήκατε τον χιτώνα σας. Γιατί; Γιατί αυτό απεικόνιζε το γεγονός ότι αποδυθήκατε την παλιά ανθρωπότητα με τις πράξεις της (Κολ. 3:9). Αφού αποδυθήκατε παραμείνατε γυμνοί. Γιατί; Γιατί με τον τρόπο αυτό μιμηθήκατε τον Χριστό που ήταν γυμνός επάνω στον σταυρό και με την γυμνότητά Του ξεγύμνωσε τις αρχές και τις εξουσίες και θριάμβευσε με την παρρησία Του από το ξύλο του σταυρού (Κολ. 2:15). Επειδή είχαν την φωλιά τους μέσα στα μέλη του σώματός μας οι αντίπαλες δυνάμεις, δεν ήταν πια ενδεδειγμένο να φοράμε τον παλιό εκείνο χιτώνα. Δεν εννοώ βέβαια τον εξωτερικό χιτώνα, αλλά την παλιά ανθρωπότητα, πού φθείρεται με τις επιθυμίες της απάτης (Εφ. 4:22) –τον χιτώνα δηλαδή τον οποίον δεν πρέπει να ξαναντυθεί η ψυχή εκείνη που τον ξεντύθηκε, αλλά να λέει σαν την νύφη του Χριστού στο Άσμα των Ασμάτων: «Ξεντύθηκα τον χιτώνα μου, πως να τον ξαναφορέσω» (Άσμα Ασμ. 5:3); Τι θαύμα είναι αυτό! Στεκόσασταν γυμνοί μπροστά στα βλέμματα όλων των παρευρισκομένων χωρίς να ντρεπόσαστε. Γιατί; Γιατί αληθινά, μεταφέρατε επάνω σας την απομίμηση του πρωτόπλαστου Αδάμ, που ήταν γυμνός μέσα στον παράδεισο χωρίς να ντρέπεται (Γεν. 2:25).

3. Τι συμβολίζει το λάδι με το οποίο χρίεται το σώμα πριν βαπτισθεί: Έπειτα όταν ξεντυθήκατε, αλειφτήκατε με λάδι από πάνω μέχρι κάτω, δηλ. από τις τρίχες της κεφαλής σας, μέχρι τα κατώτερα μέλη του σώματος σας. Γιατί; Γιατί έτσι ενωθήκατε με την καληέλαιο [ανθρωπότητα] του Ιησού Χριστού. Αφού αποκοπήκατε από την αγριέλαιο [ανθρωπότητα] μπολιαστήκατε στην καληέλαιο, και γίνατε συμμέτοχοι σε ποιότητα με την αληθινή ελιά (Ρωμ. 11:25). Αυτό λοιπόν το λάδι με το οποίο αλειφτήκατε, το «επορκιστό» (αποτρεπτικό), ήταν σύμβολο της συμμετοχής σας στην ποιότητα του Χριστού, και είχε την δύναμη να εξαλείψει κάθε ίχνος της αντίπαλης ενέργειας. Γιατί; Γιατί όπως τα εμφυσήματα των αγίων, και η επίκληση του ονόματος του Θεού, καίει σαν πανίσχυρη φλόγα και εκδιώκει τους δαίμονες, έτσι και το λάδι αυτό του επορκισμού αποκτάει τέτοια δύναμη με την επίκληση του Θεού και με την προσευχή, ώστε όχι μόνον καίει τα ίχνη των αμαρτημάτων και παρέχει τέλεια κάθαρση, αλλά και τρέπει σε φυγή τις αόρατες δυνάμεις του πονηρού.

4. Τι έγινε στην κολυμπήθρα – μετάβαση από το θάνατο στην ζωή: Μετά από αυτά οδηγηθήκατε στην άγια κολυμπήθρα του θείου βαπτίσματος. Γιατί; Γιατί κατά παρόμοιο τρόπο οδηγήθηκε και ο Χριστός από τον σταυρό στο μνήμα που υπήρχε εκεί κοντά. Τότε ερωτήθηκε ο καθένας σας αν πιστεύει στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Γιατί; Για να ομολογήσετε την σωτήρια ομολογία, και να υποστείτε την τριπλή κατάδυση στο νερό και την αντίστοιχη ανάδυση, και με αυτόν τον τρόπο να υπαινιχθείτε συμβολικά την τριήμερη ταφή του Χριστού. Όπως ο Σωτήρας μας παρέμεινε τρεις μέρες και τρεις νύχτες στην καρδιά της γης (Ματθ. 12:40), έτσι και εσείς μιμηθήκατε με την  πρώτη ανάδυση την πρώτη ημέρα και με την κατάδυση την νύχτα. Όπως την νύχτα δεν βλέπει κανείς τίποτα, αλλά την ημέρα φωτίζεται με φως, έτσι και στην κατάδυση σας δεν βλέπατε τίποτε σαν να ήταν νύχτα, αλλά μετά την ανάδυσή σας πάλι αισθανθήκατε σαν να ήσασταν σε ημέρα. Με την πράξη αυτή πεθάνατε και γεννηθήκατε, και το σωτήριο εκείνο ύδωρ έγινε για σας και τάφος και μητέρα. Έτσι εκείνο που είπε ο Σολομώντας για κάποια περίσταση θα μπορούσε να εφαρμοσθεί και σε σας. Είπε ότι «Υπάρχει καιρός για να γεννηθεί κανείς και καιρός για να πεθάνει» (Εκκλ. 3:2). Για σας όμως ίσχυσε το αντίθετο. «Υπάρχει καιρός για να πεθάνετε και καιρός για να γεννηθείτε.» Ένας μάλιστα είναι ο καιρός και για τα δυο, γιατί και ο θάνατός σας και η γέννησή σας έγιναν ταυτόχρονα.

5. Το σωτήριο Βάπτισμα –εικονική μίμηση και απαθής κοινωνία των αληθινών παθημάτων του Χριστού: Πόσο αλλιώτικο και παράδοξο είναι αυτό που έγινε σε μας που λάβαμε το άγιο βάπτισμα! Δεν πεθάναμε αληθινά, ούτε ενταφιαστήκαμε αληθινά, ούτε ακόμη σταυρωθήκαμε και αναστηθήκαμε αληθινά. Όλα όσα έγιναν ήταν μια εικονική μίμηση. Και όμως αποτέλεσαν για μας αληθινή σωτηρία. Ο Χριστός σταυρώθηκε και ενταφιάστηκε πραγματικά, αλλά και αναστήθηκε αληθινά. Και όλα αυτά τα χάρισε σε μας, για να κοινωνήσουμε στα όσα έπαθε μιμητικά, και έτσι να κερδίσουμε την σωτηρία αληθινά. Τι ανυπέρβλητη φιλανθρωπία! Δέχτηκε ο Χριστός τα καρφιά στα άχραντα χέρια Του και πόνεσε. Σε μένα όμως μου χαρίζει την σωτηρία χωρίς πόνο και κόπο κάνοντάς με κοινωνό στα παθήματά Του.

6. Το Σωτήριο Βάπτισμα ... (συνέχεια): Κανείς λοιπόν δεν πρέπει να θεωρεί το βάπτισμα μόνο σαν άφεση αμαρτιών, σαν το βάπτισμα του Ιωάννη του Βαπτιστή, αλλά σαν πρόξενο υιοθεσίας. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι κατ ακρίβεια το Βάπτισμα μας προσφέρει και άφεση αμαρτιών και την δωρεά του Αγίου Πνεύματος, αλλά και ότι αποτελεί αντίτυπο των παθημάτων που υπέστη ο Χριστός. Για αυτόν τον λόγο φωνάζει ο Παύλος και λέει: «Δεν ξέρετε ότι όσοι βαπτιστήκαμε στο όνομα του Χριστού βαπτιστήκαμε στον θάνατόν Του; Μπήκαμε στον θάνατο επειδή θαφτήκαμε μαζί Του με το βάπτισμα» (Προς Ρωμ. 6:3-4). Πιθανότατα  αναφερότανε σε εκείνους που δέχονταν ότι το βάπτισμα παρέχει άφεση αμαρτιών και την δωρεά του Αγίου Πνεύματος, όχι όμως ότι αποτελούσε μίμηση και κοινωνία των αληθινών παθημάτων του Χριστού.

7. Το Σωτήριο Βάπτισμα ... (συνέχεια): Για να μάθουμε λοιπόν, ότι όσα υπέμεινε ο Χριστός τα υπέστη για την σωτηρία μας αληθινά και όχι φαινομενικά («εν δοκήσει»), για αυτόν τον λόγο γινόμαστε και εμείς κοινωνοί των παθημάτων Του. Με πόση ακρίβεια φωνάζει ο Παύλος! «Αφού λοιπόν γίναμε σύμφυτοι με εκείνον με το ομοίωμα του θανάτου Του [δηλαδή με το βάπτισμα], το ίδιο θα γίνουμε και με την ανάστασή Του» (Προς Ρωμ. 6:5).  Καλά είπε «σύμφυτοι.» Γιατί εδώ φυτεύτηκε η άμπελος η αληθινή, και εμείς γίναμε σύμφυτοι του θανάτου με την κοινωνία του Βαπτίσματος. Πρόσεξε πολύ καλά στο νόημα που έχουν τα λόγια του Αποστόλου. Δεν είπε ότι γίναμε «σύμφυτοι με τον θάνατο,» αλλά με «το ομοίωμα του θανάτου.» Επειδή ο Χριστός πέθανε αληθινά, και χωρίστηκε η ψυχή Του από το σώμα Του, και ο ενταφιασμός του ήταν αληθινός. Το άγιο σώμα Του τυλίχτηκε σε καθαρή σινδόνα (Κατά Ματθ. 27:59) και όλα όσα έγινα τότε ήταν αληθινά. Στην περίπτωσή μας όμως αυτό που γίνεται είναι ομοίωμα θανάτου και παθημάτων. Η σωτηρία όμως που μας προσφέρεται με τον τρόπο αυτό δεν είναι ομοίωμα, αλλά αλήθεια.

8. Επίλογος: Η νέα εν Χριστώ ζωή. Αυτά ακριβώς που διδαχτήκατε, σας παρακαλώ να τα κρατάτε συνέχεια στη μνήμη σας, ώστε να μπορώ και εγώ, αν και ανάξιος, να λέω: «Σας αγαπώ γιατί πάντα με θυμάστε, και κρατάτε τις παραδόσεις που σας παρέδωσα» (Προς Κορ. Α΄, 11:12). Ο Θεός, που σας ανέδειξε σαν ζώντας εκ νεκρών (Προς Ρωμ. 6:13), έχει την δύναμη να σας χαρίσει να ακολουθήσετε την νέα εν Χριστώ ζωή (Προς Ρωμ. 6:4), γιατί σε Εκείνον ανήκει η δόξα και το κράτος και νυν και εις τους αιώνας, Αμήν.  

(Στο επόμενο η συνέχεια)