ΙΕΡΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ
ΤΗΣ
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΗΤΟΙ
ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Υπό του
ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ
Μεταγλώττιση στην Νεοελληνική
Υπό
Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δ. Δράγα, δφ, δθ, δθ.
Κεφάλαιον 8
A. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
1. Περί των θείων ενεργειών για τη σωτηρία του ανθρώπου
1. Τι έκανε ο Θεός για να απομακρύνει τα αδιάκοπα αυτά εμπόδια που δυσκολεύουν τον άνθρωπο από του να έλθει σε επικοινωνία μαζί Του;
Ο Θεός που είναι φιλάνθρωπος και φιλεύσπλαχνος έπλασε το μυστήριο της θείας οικονομίας, το οποίο έθεσε σε εφαρμογή αμέσως μετά την πτώση των πρωτοπλάστων σύμφωνα με την προαιώνια βουλή Του σχετικά με τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.
2. Τι εννοούμε όταν μιλάμε για το μυστήριο της θείας οικονομίας;
Όταν μιλάμε για το μυστήριο της θείας οικονομίας εννοούμε την αποστολή στον κόσμο του Υιού του Θεού για τη σωτηρία του γένους των ανθρώπων [Σημείωση: Σύμφωνα με τα όσα λεει ο άγιος Αθανάσιος για την γένεση, «Επειδή αποστράφηκαν οι άνθρωποι τα αιώνια και με τη συμβουλή του διαβόλου επέστρεψαν στα φθαρτά, ο άνθρωπος που πλάσθηκε λογικός και κατ εικόνα άρχισε να αφανίζεται. Έτσι λοιπόν επειδή έχασαν οι άνθρωποι το λογικό τους ... τι έπρεπε να κάνει ο Θεός , ή τι άλλο έπρεπε να γίνει, παρά το να ανανεωθεί και πάλιν το κατ εικόνα, ώστε και πάλιν με βάση αυτό να μπορέσουν οι άνθρωποι να γνωρίσουν το Θεό; Και πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό εάν δεν ερχόταν κοντά μας αυτή η ίδια η εικόνα του Θεού , δηλ. του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού; Ήλθε λοιπόν ο Πανάγιος Υιός του Πατρός, που είναι η εικόνα του Πατρός, στο δικό μας επίπεδο, ώστε να ανακαινίσει το άνθρωπο που είχε πλασθεί σύμφωνα με Αυτόν»].
2. Περί της Ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού
3. Με ποιο τρόπο εργάσθηκε τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους ο Υιός του Θεού όταν ήρθε στον κόσμο;
Με το να γίνει τέλειος άνθρωπος, και να σηκώσει την αμαρτία του κόσμου, προσφέροντας τον εαυτόν Του εξιλαστήρια θυσία προς το Θεό και Πατέρα Του, για τη ζωή και σωτηρία του κόσμου.
4. Τι διδάσκει ο Απόστολος Παύλος για την Ενανθρώπηση του Υιού του Θεού;
Ο Απόστολος Παύλος λεει στην Προς Ρωμαίους επιστολή του, ότι ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος, ώστε σαν νέος Αδάμ να σώσει όσους πιστεύουν σ’ Αυτόν. Διότι «όπως από ένα άνθρωπο εισήλθε η αμαρτία στον κόσμο και από την αμαρτία ο θάνατος, και έτσι πέρασε ο θάνατος σε όλους τους ανθρώπους, και γι αυτό όλοι αμάρτησαν ... πολύ περισσότερο περίσσευσε στους πολλούς η χάρις και η δωρεά με τη χάρη του ενός ανθρώπου Ιησού Χριστού ... γιατί αν με το παράπτωμα του ενός ο θάνατος βασίλευσε δια μέσου του ενός, κατά πολύ περισσότερο εκείνοι που έλαβαν το περίσσευμα της χάριτος και της δωρεάς της δικαιοσύνης θα βασιλεύσουν στη ζωή δια μέσου του Ιησού Χριστού. Συνεπώς, όπως με ένα παράπτωμα ήρθε η κατάκριση σε όλους τους ανθρώπους έτσι και με ένα δικαίωμα ήρθε και η δικαίωση σε όλους τους ανθρώπους. Διότι όπως με την παρακοή του ενός ανθρώπου έγιναν οι πολλοί αμαρτωλοί, έτσι και με την υπακοή του ενός θα δικαιωθούν και οι πολλοί» (Ρωμ. 5:12-20).
5. Πως θεωρεί η Εκκλησία αυτή τη σωτηρία που έγινε δια του Υιού του Θεού στο ανθρώπινο γένος;
Η Εκκλησία θεωρεί αυτή τη σωτηρία σαν νέα δημιουργία, σαν αναγέννηση και ανάπλαση της παλαιάς δημιουργίας, και μυστήριο μέγα και ακατανόητο, αντάξιο της σοφίας και αγαθότητας του Θεού. Διότι μονάχα με μια τέτοια θεία οικονομία θα μπορούσε να σωθεί το ανθρώπινο γένος, εφ’ όσον αποδείχτηκε ότι ο άνθρωπος από μόνος του δεν μπορεί ούτε τη θεία δικαιοσύνη να ικανοποιήσει, ούτε να ελευθερωθεί από τη δουλεία της αμαρτίας και του θανάτου που εισήλθε δια μέσου της αμαρτίας.
3. Περί του έργου της χάριτος
6. Τι εννοούμε όταν μιλάμε για το έργο της χάριτος;
Όταν μιλάμε για το έργο της χάριτος εννοούμε τη σωτηρία που έγινε δια μέσου της οικονομίας της ενσαρκώσεως του Υιού του Θεού σε όλους που πιστεύουν στον Χριστό, και την ανακαίνισή τους κατά την εικόνα Εκείνου που τους έπλασε (Ρωμ. 3:12-26, Κολ. 10:11).
7. Τι διδάσκει η Εκκλησία για τη σωτηρίου του ανθρωπίνου γένους;
Η Εκκλησία διδάσκει ότι «όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου εξαπέστειλε ο Θεός το Υιό Του για να γεννηθεί από μια γυναίκα, να υπαχθεί κάτω από το νόμο, για να εξαγοράσει εκείνους που ήσαν υποταγμένοι κάτω από το νόμο, έτσι ώστε να λάβουμε από Εκείνον την υιοθεσία» (Γαλ. 4:5-6).
8. Πως εξιστορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς τον Ευαγγελισμό της Παρθένου;
Ο Ευαγγελιστής Λουκάς λεει: ότι «αποστάλθηκε ο άγγελος Γαβριήλ από το Θεό σε πόλη της Γαλιλαίας, που ονομαζόταν Ναζαρέτ, προς μια Παρθένο που ήταν μνηστευμένη με έναν άνδρα, ονομαζόμενο Ιωσήφ, από τον οίκο του Δαβίδ, και της οποίας το όνομα ήταν Μαριάμ, και ότι προσήλθε ο άγγελος προς αυτήν και της είπε, Χαίρε Κεχαριτωμένη! Ο Κύριος μετά Σου! Ευλογημένη Συ εν γυναιξί! Εκείνη ταράχθηκε όταν τον είδε και άκουσε τους λόγους του, και διαλογιζόταν τι να σήμαινε αυτός ο χαιρετισμός. Και τότε της είπε ο άγγελος, Μη φοβού Μαριάμ! Γιατί βρήκες χάρη από το Θεό, και να, θα συλλάβεις μέσα στη κοιλία σου και θα γεννήσεις Υιό, και θα καλέσεις το όνομα Του Ιησού. Αυτός θα είναι Μέγας, και θα κληθεί Υιός Υψίστου. Και ο Κύριος ο Θεός θα δώσει σ’ Αυτόν το θρόνο του Δαβίδ του πατρός του, και θα βασιλεύσει επάνω στον οίκο Ιακώβ σε όλους τους αιώνες, και η βασιλεία Του δεν θα έχει τέλος. Είπε τότε η Μαριάμ στον άγγελο: Πώς θα γίνει αυτό, αφού δεν γνωρίζω κάποιον άνδρα; Και ο άγγελος αποκρίθηκε και της είπε: Το Άγιο Πνεύμα θα έλθει επάνω Σου, και η δύναμη του Υψίστου θα Σε επισκιάσει, γι αυτό και το παιδί που θα γεννήσεις θα ονομασθεί Υιός Θεού. Ήδη η Ελισάβετ η συγγενής Σου έχει και αυτή συλλάβει υιό στα γηρατειά της, και μάλιστα αυτός είναι ο έκτος μήνας της που την καθιστά στείρα. Γιατί κανένας λόγος Θεού δεν μπορεί να είναι απραγματοποίητος. Και τότε είπε η Μαριάμ: Ιδού η δούλη του Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα Σου. Και τότε αποχώρησε ο άγγελος από μπροστά της» (Λουκάς 1:26-38).
9. Ποια είναι η διδασκαλία της Εκκλησίας για το πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού;
Η Εκκλησία μας διδάσκει, ότι ο Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός, όπως ο ίδιος και οι Ευαγγελιστές και οι λοιποί Απόστολοι λέγουν, είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Είναι Θεός εκ της ουσίας (δηλ. από την ίδια την ύπαρξη) του Πατρός που γεννήθηκε πριν από όλους τους αιώνες (προαιώνια), μονογενής Υιός του Πατρός, Φως εκ Φωτός, Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού, και άνθρωπος εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου που γεννήθηκε μέσα στον χρόνο (χρονολογικά).
4. Περί του μεγέθους του Μυστηρίου
10. Σε τι συνίσταται το μέγεθος του Μυστηρίου της ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού;
Το μέγεθος του Μυστηρίου της ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού συνίσταται στην ένωση του άπειρου με το πεπερασμένο σε μία υπόσταση που ξεπερνά κάθε κατανόηση και έννοια, η οποία ένωση έγινε χωρίς μετατροπή ή σύγχυση καμιάς από τις δύο φύσεις (του άπειρου και του πεπερασμένου). Διότι ούτε η θεότητα έγινε ανθρωπότητα, ούτε το αντίθετο, ούτε επίσης προέκυψε κάτι τι τρίτο, αλλά παραμένουν αναλλοίωτες για πάντα και οι δύο φύσεις, και η θεία και η ανθρώπινη.
11. Τι διδάσκει η Εκκλησία ότι συνέβηκε στην ανθρώπινη φύση του Υιού του Θεού;
Η Εκκλησία διδάσκει, ότι με την ένωση των δύο φύσεων στο Χριστό η ανθρώπινη φύση ανυψώθηκε στον ανώτατο βαθμό τελειότητας, και θεώθηκε.
5. Περί των ιδιωμάτων (ιδιοτήτων) των δύο φύσεων του Χριστού
12. Μήπως προσέλαβε η ανθρώπινη φύση του Ιησού Χριστού τα ιδιώματα (ιδιότητες) της θείας φύσης Του;
Όχι. Διότι η κάθε μια από τις δύο φύσεις παρέμεινε αναλλοίωτη και άτρεπτη. Τα ιδιώματα της μιας φύσης που αποδίδονται στην άλλη σε ορισμένες περιστάσεις αναφέρονται στο όλο πρόσωπο ρου Σωτήρα και όχι στη μία φύση Του. Αυτή η απόδοση των ιδιοτήτων της μιας φύσης στην άλλη φύση γίνεται εξ αιτίας της υποστατικής ένωσής τους στον Χριστό, και αυτό ονομάζεται από τον Ιωάννη τον Δαμασκηνό και από τους μεταγενέστερους θεολόγους αντίδοση ιδιωμάτων (ανταλλαγή ιδιοτήτων). Έτσι κατά την έννοια αυτής της αντίδοσης μιλάμε για «προαιώνιο παιδίον», ή για «Θεόν που πάσχει», και εδώ φυσικά εννοούμε το πρόσωπο του θεανθρώπου. Η «αντίδοση των ιδιωμάτων» επιτρέπεται απλά και μόνο στα λόγια όχι όμως και στη δογματική αντίληψη.
13. Τι διδάσκει η Εκκλησία για τις δύο φύσεις του Χριστού;
Η Εκκλησία διδάσκει, ότι κάθε μια από τις δύο φύσεις έχει τη δική της θέληση κατά το δογματικό ορισμό («Όρο») της 6ης Οικουμενικής Συνόδου, αλλά ότι το ανθρώπινο θέλημα ελεύθερα και προαιρετικά έπεται και υποτάσσεται στο θείο θέλημά Του, διότι από τη φύση του διαλέγει το αγαθό [Σημείωση: Το αληθινό περιεχόμενο της επιλογής του ανθρώπου είναι το αγαθό, διότι ο νόμος του πνεύματός του είναι αγαθός. Η επιλογή του εναντίου είναι πλάνη της δυνατότητας επιλογής που οφείλεται σε ατελή γνώση. Από αυτήν προέρχεται η πτώση του ανθρώπου. Στο Χριστό όμως, που ήταν ο νέος αναμάρτητος Αδάμ, υπήρχε η θεία παγγνωσία που διαφώτιζε το αληθινό περιεχόμενο της επιλογής της ανθρώπινης φύσης Του και την περιφρουρούσε από την πλάνη. Γι αυτό το λόγο η ανθρώπινη επιλογή του Χριστού ελεύθερα και προαιρετικά υποτασσόταν στην θεία επιλογή (βούληση)].
6. Περί των ενεργειών των δύο φύσεων του Χριστού
14. Τι γνωρίζουμε για τις ενέργειες των δύο φύσεων του Χριστού;
Η Εκκλησία διδάσκει, ότι κάθε μια από τις δύο φύσεις του Χριστού έχει τη δική της ενέργεια. Επειδή όμως, από την άλλη μεριά, οι δύο αυτές φύσεις ενώθηκαν χωρίς σύγχυση, χωρίς μετατροπή, χωρίς διαίρεση και χωρίς διαχωρισμό, («ασυγχύτως, ατρέπτως αδιαιρέτως και αχωρίστως») μέσα σε μία υπόσταση, γι αυτό και η θέληση και η ενέργεια της κάθε μιας από τις δυο αυτές φύσεις γίνεται με ταυτόχρονη επικοινωνία με την άλλη («μετά της θατέρου κοινωνίας») σύμφωνα με τη διατύπωση της 6ης Οικουμενικής Συνόδου. Δηλαδή, σε κάθε θέλημα και κάθε ενέργεια της μιας συμφωνεί («συνευδοκεί») και συμβαδίζει («συντρέχει») και η άλλη, η θεότητα κατά το μέτρο της ανάγκης που υπάρχει και η ανθρωπότητα κατά το μέτρο της δυνατότητάς της.
15. Ποιοι είχαν αντίθετη αντίληψη προς την ορθόδοξη διδασκαλία της Εκκλησίας και δέχονταν σύγχυση των δύο φύσεων και θελήσεων του Χριστού;
Οι Μονοφυσίτες και οι Μονοθελήτες.
16. Ποιοι ήσαν οι αρχηγοί των αιρέσεων αυτών;
Για τον Μονοφυσιτισμό ήταν ο Ευτυχής και ο Διόσκορος που τον προστάτευσε. Για τον Μονοθελητισμό αρχηγοί ας θεωρηθούν ο Σέργιος Κωνσταντινουπόλεως και ο Ονώριος Ρώμης [Σημείωση: Λέμε «ας θεωρηθούν» διότι ο Μονοθελητισμός προήλθε από τις ενέργειες των Αυτοκρατόρων που ήθελαν να ενώσουν τους Μονοφυσίτες].
17. Ποιοι χαρακτηρίζονται σήμερα ως Μονοφυσίτες και Μονοθελήτες;
Οι Κόπτες, οι Ιακωβίτες και οι Αρμένιοι, οι οποίοι δέχονταν μία φύση στο Χριστό, όπως επίσης και οι Μαρωνίτες.
18. Κατά τι διαφέρει από εμάς ο Σωτήρας μας που είναι όμοιος μαζί μας κατά πάντα ως άνθρωπος;
Διαφέρει κατά το ότι είναι αναμάρτητος. Διότι όταν ενσαρκώθηκε εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου γεννήθηκε αναμάρτητος και παρέμεινε αναμάρτητος. Η αναμαρτησία της ανθρώπινης φύσης του Σωτήρα μας είναι απόρροια της υποστατικής ένωσής της με τη θεία φύση.
Κεφάλαιον 9
Β. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΕΣΙΤΙΚΟΥ ΑΞΙΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
1. Γιατί λέγεται ο Ιησούς Χριστός Μεσίτης της Διαθήκης της Χάριτος;
1ον) Διότι αυτός ως Μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων διεκπεραίωσε τη διαθήκη αυτή και συμφιλίωσε το Θεό με τον άνθρωπο.
2ον) Διότι αυτός εκπλήρωσε όλες της προϋποθέσεις («όρους») της διαθήκης αυτής για λογαριασμό του ανθρώπινου γένους, και
3ον) Διότι αυτός ως Μεσίτης της Διαθήκης της Χάριτος διανέμει όλες τις ευλογίες που απορρέουν από αυτήν στον λαό Του.
+
2. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του Μωϋσή ως Μεσίτου και του Κυρίου μας Ιησού Χριστού;
α) Ο Μωϋσής ήταν απλός μεσίτης , β) για ορισμένο χρονικό διάστημα, γ) μεσίτης διαθήκης έργων και δ) ήταν μόνον άνθρωπος (Γαλ. 3:19). Ο Ιησούς Χριστός όμως ήταν α) μεσίτης με πλήρη εξουσία (Ματθ. 28:18), β) μεσίτης Αρχιερέας, τον οποίο πρόβαλε ο Θεός σαν εξιλαστήριο δια της πίστεως στο αίμα Του (Ρωμ. 3:25), γ) αιώνιος μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων (Α Τιμ. 2:5), δ) μεσίτης της Διαθήκης της Χάριτος και ε) ήταν Θεός και άνθρωπος. «Είς γαρ Θεός, είς και μεσίτης Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος Χριστός Ιησούς, ο δούς εαυτόν αντίλυτρον υπέρ πάντων».
3. Πόσες φορές αποδίδεται στον Ιησού Χριστό η φράση «μεσίτης διαθήκης» στην Καινή Διαθήκη; και πως καλείται η Διαθήκης της Χάριτος;
Τρεις φορές (Εβρ. 8:6, 9:15 και 12:24): α) Στο 8:6 ονομάζεται «μεσίτης ανώτερης διαθήκης η οποία περιλαμβάνει ανώτερες επαγγελίες στη νομοθεσία της. Διότι αν εκείνη η πρώτη ήταν άμεμπτη, δεν θα υπήρχε θέση για τη δεύτερη». β) Στο 9:15 ονομάζεται «μεσίτης καινής διαθήκης , ώστε, αφού έγινε θάνατος για την απολύτρωση των παραβάσεων της πρώτης διαθήκης, να λάβουν την επαγγελία οι προσκεκλημένοι της αιώνιας κληρονομιάς». γ) Στο 12:24ονομάζεταιθ «μεσίτης νέας διαθήκης που συνδέεται με τον ραντισμό αίματος που μιλάει πολύ ισχυρότερα από το αίμα του Άβελ».
4, Ποιες είναι οι διάφορες έννοιες της λέξεως Μεσίτης;
1ον) Είναι η έννοια εκείνου που αποστέλλεται για να εξηγήσει το θέλημα και την εκτέλεση διαταγών του ενός από τα μέρη που συμφιλιώνονται, όπως ήταν ο Μωϋσής. 2ον) Είναι η έννοια του απλού συνηγόρου που συνηγορεί υπέρ του κατηγορουμένου ενώπιον του αδικηθέντος που κάνει την αγωγή, και 3ον) είναι η έννοια του αποτελεσματικού ειρηνοποιού. Ο Ιησούς Χριστός ως Μεσίτης είχε λάβει πλήρη εξουσία και κρίση (Mατθ. 28:18, 9:6, Ιωάννης 5:22, 25, 26, 27), και γι αυτό επιτελεί αποτελεσματικά την συμφιλίωση μεταξύ Θεού και ανθρώπων δια μέσου ενός εξιλασμού που είναι εντελώς ικανοποιητικός και μιας υπακοής που είναι αξιόμισθη.
5. Γιατί ήταν αναγκαίο ο Μεσίτης της Χάριτος να είναι θεάνθρωπος;
Διότι μόνο εκείνος που είναι κοινωνός και στη θεία και στην ανθρώπινη φύση θα μπορούσε να συμφιλιώσει το Θεό προς τον άνθρωπο εκπληρώνοντας κάθε δικαιοσύνη. Σαν Θεός α) θα ήταν αποτελεσματικός ειρηνοποιός, β) θα μπορούσε να αποκαλύψει το Θεό στους ανθρώπους,[1] γ) θα ήταν υπεράνω κάθε νόμου για να σώζει τους παραβάτες του νόμου της πρώτης Διαθήκης και δ) θα ήταν κάτοχος απεριόριστης σοφίας, γνώσης και δύναμης, ώστε να φωτίζει και να ενδυναμώνει εκείνους που Τον εμπιστεύονται. Σαν άνθρωπος α) θα αντιπροσώπευε όλους τους ανθρώπους σαν δεύτερος Αδάμ, β) θα ήταν κάτω από το νόμο για να μπορεί να εξαγοράζει εκείνους που ήσαν κάτω από το νόμο (Γαλ. 4:4,5 και Λουκ. 4:1-12), γ) θα μορούσε να ομοιωθεί τέλεια με τους αδελφούς Του ώστε να γίνει ελεήμων και πιστός Αρχιερέας τους ενώπιον του Θεού (Εβρ. 2:17,18, και 4:15,16), και δ) θα ήταν η κεφαλή της Εκκλησίας, πρωτότοκος πάσης της κτίσεως και πρωτότοκος ανάμεσα σε πολλούς αδελφούς (Ρωμ. 8:29 και Κολ. 1:15).
6. Πως αποκαλείται ο Χριστός στην Αγία Γραφή;=
1) Υιός ανθρώπου (Δαν. 7:13-14) και έτσι αυτοαποκαλείται ο Σωτήρας στα Ευαγγέλια.
2) Δεύτερος Αδάμ (Ρωμ. 5:1, Α Κορ. 15:45);
3) Ο Ερχόμενος (Λουκ. 7:19, Ματθ. 11:3, Ιωάν. 6:14);
4) Ελπίς του Ισραήλ (Πραξ. 28:26);
5) Παράκλησις του Ισραήλ (Λουκ. 2:25-26);
6) Σωτήρ του Ισραήλ (Ιωάν. 1:51, 12:13, Ματθ. 27:27);
7) Δόξα λαού Ισραήλ (Λουκ. 2:32);
8) Ο Ρυόμενος (Ησ. 59:20, Ρωμ. 11:26);
9) Σωτήρ (Λουκ. 2:11, Πραξ. 5:31, 13:23, etc.);
10) Μεσίτης (Α Τιμ.. 2:15, Εβρ. 8:6, 9:15, 12:24);
11) Αρχηγός της ζωής (Πραξ. 3:15);
12) Φως (Ησ. 42:6, 7, 49:6, 60:1, Λουκ. 2:32, Ιωάν. 1:9, 7);
13) Πρωτότοκος πάσης κτίσεως (Κολ.. 1:15, Εβρ. 1:6, Ρωμ. 8:29);
14) Υιός Θεού (Ψαλμ. 2:7, Β Βασ. 7:14, Ματθ. 3:16, 16:16, κτλ.);
15) Εκλεκτός Θεού (Λουκ. 35);
16) Ηγαπημένος του Θεού (Εφ. 1:6, Κολ. 1:13);
17) Άγιος του Θεού (Μαρκ. 1:24, Αποκ. 3:7);
18) Εμμανουήλ (Ησ. 7:14, Ματθ. 1:23);
19) Ανατολή (Λουκ. 1:78, Ζαχ. 3:8, 6:12);
20) Ήλιος της δικαιοσύνης (Μαλ. 4:2);
21) Άγγελος της διαθήκης (Ματθ. 50:1);
22) Μεγάλης βουλής Άγγελος (Ησ. 9:6);
23) Σωτήριον του Θεού (Λουκ. 2:30, 3:6, Πραξ. 28:28, Ησ. 38:11, 40:5 etc.)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου