Υπαπαντή

Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

(PG 77, 1040-1050)

υπό του

ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ (370-444)

Μετάφραση στην νεοελληνική

Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δράγα, δφ, δθ, δθ.

1. Εισαγωγικά: Η χαρά της Γιορτής και η ανάγκη να πλησιάσουμε το νόημά της. Είναι πάρα πολλοί εκείνοι που προσήλθαν στην σύναξη, και επίσης πολλοί είναι και οι ακροατές (γιατί βλέπουμε την εκκλησία κατάμεστη). Δεν είναι όμως πολύ σπουδαίος ο ομιλητής που θα σας μυήσει. Εντούτοις, Εκείνος που δίνει στον άνθρωπο και στόμα και γλώσσα, πάλι θα μας δώσει τις σωστές έννοιες. Όπως λέει κάπου η Γραφή, «Άνοιξε το στόμα σου και εγώ θα το γεμίσω» (Ψαλ. 80:11). Επειδή όμως προσήλθατε στην σύναξη με προθυμία και η χαρά της Δεσποτικής γιορτής σας συγκέντρωσε εδώ, με χαρούμενες λαμπάδες, ας πανηγυρίσουμε με χαρά, και ας προσπαθήσουμε να πλησιάσουμε θεωρητικά όλα όσα εκπληρώθηκαν, συγκεντρώνοντας από παντού όσα στερεώνουν την πίστη και την αγάπη για τον Θεό.

2. Από τα Χριστούγεννα στην Υπαπαντή: Δηλαδή από την ενανθρώπιση στην εκπλήρωση του Νόμου.  Είδαμε –πρόσφατα– ένα βρέφος να βρίσκεται ξαπλωμένο μέσα σε φάτνη, τον Εμμανουήλ. Ένα βρέφος που ήταν σπαργανωμένο σαν άνθρωπος, αλλά το υμνούσαν σαν θεό στρατιές αγίων αγγέλων. Ευαγγελίζονταν στους ποιμένες την γέννησή του. Γιατί απένειμε ο Θεός Πατέρας στα ουράνια όντα (στους αγγέλους), σαν εξαίρετο βραβείο, την τιμή να κηρύξουν πρώτα εκείνα τον Εμμανουήλ. Αλλά και σήμερα τον είδαμε να προσέρχεται σύμφωνα με τους νόμους του Μωϋσή. Ή μάλλον είδαμε τον νομοθέτη Θεό σαν άνθρωπο που υποτάσσεται στα δικά του θεσπίσματα. Το γιατί βέβαια έγινε αυτό μας το εξηγεί ο σοφότατος Παύλος. «Όταν ήμασταν νήπια, ήμασταν υπόδουλοι στα στοιχεία του κόσμου. Όταν όμως ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλε ο Θεός το Υιό του, γεννημένο από γυναίκα, υποταγμένο στον νόμο, για να εξαγοράσει εκείνους που ήταν υποδουλωμένοι στον νόμο» (Γαλ. 4:34).

3. Ο Χριστός τήρησε και εκπλήρωσε τον Νόμο σαν άνθρωπος για να λυτρώσει τους ανθρώπους.  Ώστε λοιπόν, ο Χριστός εξαγόρασε από την κατάρα του νόμου εκείνους που ήταν κάτω από τον νόμο, αλλά αδυνατούσαν να τον τηρήσουν. Αλλά πώς τους εξαγόρασε; Εκπληρώνοντάς τον. Αλλά και με άλλο τρόπο, δηλ. εξαλείφοντας τα αμαρτήματα που προήλθαν από την παράβαση του Αδάμ, και με το να παρουσιάσει τον εαυτόν του στον Θεό Πατέρα ως ευπειθή και υπάκουο κατά πάντα για χάρη δική μας. Γιατί έτσι το λέει και η Γραφή: «Όπως με την παρακοή ενός ανθρώπου έγιναν αμαρτωλοί οι πολλοί, έτσι ακριβώς και με την υπακοή ενός δικαιώθηκαν οι πολλοί» (Ρωμ. 5:19). Έσκυψε λοιπόν τον αυχένα του στον Νόμο μαζί μας, και το έκανε αυτό κατ’ οικονομία, γιατί έπρεπε να εκπληρώσει ολόκληρη την δικαιοσύνη. Eπειδή ακριβώς πήρε επάνω του την μορφή του δούλου, για αυτόν τον λόγο κατέβαλε (σαν να ήταν κάτω από ζυγό λόγω της ανθρωπότητάς του) τα δίδραχμα στους φοροεισπράκτορες, αν και σαν Υιός ήταν από την φύση του ελεύθερος, και δεν ήταν κατά κανένα τρόπο φόρο-υποτελής. Όταν λοιπόν τον βλέπεις να τηρεί τον Νόμο, να μην σκανδαλισθείς, ούτε να κατατάξεις τον ελεύθερο στους υπηρέτες. Αλλά να κατανοήσεις ακόμη περισσότερο το βάθος της θείας οικονομίας.

4. Ο Χριστός τήρησε πρώτα τον Νόμο της περιτομής: Για να αναλάβει ο ίδιος την σωτηρία των ανθρώπων, παίρνοντας το όνομα Ιησούς.  Όταν λοιπόν έφθασε η όγδοη ημέρα, κατά την οποίαν ήταν συνήθεια να τελείται η περιτομή της σαρκός, δέχτηκε σύμφωνα με τον Νόμο το όνομά του, δηλ. το Ιησούς, που ερμηνεύεται «η Σωτηρία του λαού.» Γιατί έτσι θέλησε ο Θεός Πατήρ να ονομασθεί ο Υιός του, όταν γεννήθηκε σαρκικά από γυναίκα. Τότε ακριβώς συντελέστηκε η σωτηρία του λαού, και όχι μόνον ενός λαού, αλλά πολλών, ή μάλλον κάθε έθνους και όλης της κτήσης που είναι υπό τον ουρανό. Ταυτόχρονα λοιπόν συντελέστηκε και η τέλεση της περιτομής και το κάλεσμα του ονόματος. Αλλά τι είναι το παράδοξο, ή τι μυστήρια επιδέχεται για μας αυτό που έγινε, ελάτε να δούμε και να ερευνήσουμε.

5. Τα μυστήρια που κρύβει η περιτομή του Χριστού: Προαπεικονίσεις της Πνευματικής περιτομής που γίνεται με το άγιο Βάπτισμα.  Ο μακάριος Παύλος είπε το εξής: «Η περιτομή δεν είναι τίποτε, αλλά και η ακροβυστία δεν είναι τίποτε» (Α Κορ. 7:19). Είναι βέβαια φυσικό να ανταποκριθούν μερικοί σε αυτό και να πουν: Άραγε λοιπόν ο Θεός των πάντων πρόσταξε μέσω του πάνσοφου Μωϋσή να τηρείται το τίποτε, και μάλιστα απαίτησε να τιμωρούνται στην κόλαση όσοι παραβαίνουν αυτήν την προσταγή; Μάλιστα, θα λέγαμε. Όσον αφορά στην φύση του πράγματος, δηλαδή σε αυτό που τελείται στην σάρκα, πράγματι δεν είναι τίποτε. Απλώς εγκυμονεί τον τύπο ενός μυστηρίου που δεν είναι ανάρμοστος, αλλά μάλλον δηλώνει την αλήθεια με τρόπο κρυφό. Γιατί πράγματι όταν αναστήθηκε ο Χριστός εκ νεκρών την όγδοη ημέρα τότε μας έδωσε την Πνευματική περιτομή. Τότε πρόσταξε ο Θεός τους αγίους Αποστόλους: «Πορευθείτε και μαθητεύσατε όλα τα έθνη, βαπτίζοντάς τους εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28:19). Λέμε λοιπόν, ότι τελείται η Πνευματική περιτομή στον καιρό του αγίου βαπτίσματος, όταν μας καθιστά ο Χριστός μέτοχους του Αγίου Πνεύματος. Και πάλιν τύπος αυτού ήταν ο αρχαίος εκείνος Ιησούς (του Ναυή), ο στρατηγός που διαδέχτηκε τον Μωϋσή. Γιατί αυτός οδήγησε τους υιούς Ισραήλ να διαβούν τον Ιορδάνη και αμέσως μετά κάθισε και τέλεσε την περιτομή σε όλους τους με πέτρινο μαχαίρι. Ώστε λοιπόν, όταν διαβούμε τον Ιορδάνη (δηλ. όταν βαπτιστούμε), τότε τελεί ο Χριστός σε μας την περιτομή με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Δεν αποβάλλει την σάρκα αλλά μάλλον αποκόπτει το μόλυσμα της ψυχής.

6. Μετά τον Νόμο της περιτομής ο Χριστός τήρησε τον Νόμο του Σαραντισμού στον Ναό προσφέροντας τις νομικές θυσίες. Την όγδοη ημέρα, λοιπόν, περιτέμνεται ο Χριστός, και τότε παίρνει το όνομά του.  Γιατί τότε σωζόμαστε μέσω αυτού. Μετά όμως τον ανεβάζουν στα Ιεροσόλυμα για να τον προσφέρουν στον Κύριο. Ω τι μεγάλη και θαυμαστή οικονομία! «Ω τι βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού» (Ρωμ. 11:33)! Εκείνος που είναι στους κόλπους του Πατρός, σύνθρονος με αυτόν και Υιός συναḯδιος, δια του οποίου προήλθαν τα πάντα με τρόπο που αρμόζει στον Θεό, εισήλθε στα μέτρα της ανθρωπότητας. Και μάλιστα, προσφέρει θυσία Εκείνος που χρυσώνεται και δοξάζεται μαζί με τον Γεννήτορά του με λατρείες από όλους. Και τι πρόσφερε ως πρωτότοκος και ως άρρην; Πρόσφερε ένα ζευγάρι τρυγόνια, ή δύο νεοσσούς περιστεριών, σύμφωνα με την αφήγηση του Νόμου.

7. Η τυπολογική σημασία του Σαραντισμού του Χριστού: Ο Χριστός προσφέρεται θυσία και λύτρο για την σωτηρία των ανθρώπων. Τι όμως θέλει να δηλώσει το τρυγόνι, και τι το άλλο, δηλ. το περιστέρι, ελάτε, ελάτε να το εξιχνιάσουμε. Λοιπόν, το πρώτο είναι λαλίστατο ανάμεσα στα πτηνά του αγρού, και το δεύτερο ήπιο και πράο. Έτσι ακριβώς έγινε και σε μας ο Σωτήρας των πάντων, σαν κάτοχος πραότητας στο έπακρον, και σαν τρυγόνι που κατέκλυσε την κτίση υπό τον ουρανό, και γέμισε τον αμπελώνα του, δηλαδή εμάς που πιστέψαμε σε Εκείνον, με την δική του καλλιφωνία. Αυτό ακριβώς είναι γραμμένο στο Άσμα των Ασμάτων, ότι «η φωνή του τρυγονιού ακούστηκε στην δική μας γη» (2:12). Και πράγματι Εκείνος μας απηύθυνε το θείο και ευαγγελικό και σωτήριο κήρυγμα. Τρυγόνια και περιστέρια προσφέρθηκαν, όταν προσφέρθηκε Εκείνος στον Κύριο, και ήταν ανάγκη να προσέξει κανείς την αλήθεια μέσω του καιρού, και των τύπων.  Τον εαυτόν του, λοιπόν, πρόσφερε ο Χριστός σαν οσμή ευωδιάς, έτσι ώστε μέσω του εαυτού του και μέσα στον εαυτόν του να μπορέσει να προσφέρει εμάς στον Θεό και Πατέρα, και με τον τρόπο αυτό να καταλύσει την καταδίκη που είχε προφερθεί επάνω μας, λόγω της παράβασης του Αδάμ, και της αμαρτίας που τυράννησε όλους μας. Γιατί εμείς είμαστε που κράζουμε από παλιά: «Ἐπίβλεψε σ’ εμένα και ελέησέ με» (Ψαλμ. 24:16).

8. Ο Χριστός προσφέρεται σαν μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Τι πιο ευχάριστο υπάρχει από το να πληροφορηθεί κανείς, ότι ο Θεός έσωσε όλη την κτίση την υπ’ ουρανό με την μεσιτεία του Υιού η οποία επιτεύχθηκε με το να γίνει [άνθρωπος] σαν και εμάς; Έτσι μάλιστα είναι γραμμένο: «Ένας είναι ο Θεός και ένας ο μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων, ο άνθρωπος Χριστός Ιησούς, που έδωσε τον εαυτόν του λύτρον υπέρ ημών» (Α Τιμ. 2: 5-6). Κατέβηκε εκούσια στο επίπεδο της φτώχιας μας, για να μας καταστήσει πλούσιους, κερδίζοντας για μας ό,τι είναι δικό του. Βλέπεις λοιπόν αυτόν σαν ένα από εμάς που προσφέρεται στον Πατέρα και ακολουθεί τις σκιές του Νόμου, και θυσιάζει σύμφωνα με το έθιμο, αν και όλα αυτά γινόντουσαν μέσω της μητέρας του. Άραγε αγνοήθηκε από όλους στα Ιεροσόλυμα, και σε κανέναν εκεί δεν έγινε γνώριμος; Αλλά πως μπορεί να είναι αυτό η αλήθεια; Αφού προκήρυξε ο Θεός και Πατήρ μέσω των προφητών πριν από πολλά χρόνια ότι θα ερχόταν ο καιρός για να εμφανισθεί ο Υιός του και να σώσει στους χαμένους και να φωτίσει τους σκοτισμένους.

9. Η Μαρτυρία των προφητών και η μαρτυρία του Συμεών. Είπε λοιπόν μέσω ενός των προφητών: «Πλησιάζει γρήγορα η δικαιοσύνη μου και το έλεός μου να αποκαλυφθεί» (Ησ. 56:1), «και το σωτήριό μου θα καυτή σαν λαμπάδα» (Ησ. 62:1). Το έλεος όμως και η δικαιοσύνη είναι ο Χριστός. Γιατί ελεηθήκαμε και δικαιωθήκαμε μέσω Εκείνου, αφού καθαριστήκαμε από τους ρύπους της κακότητας, μέσω της πίστεως δηλαδή εις Αυτόν. Όπως είναι η λαμπάδα που προπορεύεται σε εκείνους που είναι στην νύχτα και στο σκοτάδι, έτσι έγινε και ο Χριστός σε εκείνους που βρίσκονται σε νοητό ζόφο και σκοτάδι, είναι για αυτούς ένα θείο φως που λάμπει μέσα τους. Για τον λόγο αυτό και οι μακάριοι προφήτες παρακαλούσαν να γίνουν μέτοχοι σ’ αυτή τη χάρη. «Δείξε μας Κύριε το έλεός Σου και δώσε μας το σωτήριό Σου.» Προσφέρθηκε συνεπώς ο Χριστός στον Ναό, αν και ήταν ακόμη βρέφος μικρό που θήλαζε. Και έτσι ο μακάριος Συμεών, που τιμήθηκε με προφητική χάρη, τον δέχτηκε στην αγκαλιά του, και αφού γέμισε από υπέρτατη χαρά, ευλόγησε τον Θεό και είπε: «Νυν απολύεις τον δούλο Σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα Σου εν ειρήνη, διότι είδαν οι οφθαλμοί μου το σωτήριο Σου, το οποίο ετοίμασες κατά πρόσωπον πάντων των λαών, φως εις αποκάλυψιν εθνών, και δόξαν λαού Σου Ισραήλ» (Λουκάς 2:29-32).

10. Το Μυστήριο του Χριστού, η προετοιμασία του και η φανέρωση του. Προετοιμάστηκε λοιπόν το μυστήριο του Χριστού πριν ακόμη δημιουργηθεί ο κόσμος. Φανερώθηκε όμως στους έσχατους καιρούς του αιώνα τούτου, και έγινε φως σε εκείνους που ήσαν στο σκοτάδι και στην πλάνη, και είχαν πέσει στα χέρια του διαβόλου. Ήταν εκείνοι που λάτρευαν την κτίση αντί για τον Κτίστη, προσκυνούσαν τον αρχέκακο δράκοντα, και απόδιδαν την δόξα στο ακάθαρτο πλήθος των δαιμόνων. Αλλά καλέστηκαν όμως από τον Θεό Πατέρα για να γνωρίσουν το Υιό, που είναι το φως το αληθινό. Είπε, λοιπόν, μέσω της φωνής του Ζαχαρία: «Θα τους καλέσω και θα τους δεχθώ, γιατί θα τους λυτρώσω, και θα πληθύνουν, γιατί ήταν πολλοί» (Ζαχ. 10:8) οι πλανημένοι, αλλά καλεσμένοι δια του Χριστού. Είναι πολλοί επίσης εκείνοι που έγιναν δεκτοί και λυτρώθηκαν, και πήραν το μήνυμα της ειρήνης από τον Θεό και Πατέρα, δηλ. την εξοικείωση και την χάρη δια της πίστεως εις τον Χριστό.

11. Το έργο των Αποστόλων και οι μαρτυρίες της Παλαιάς Διαθήκης. Ξεχύθηκαν λοιπόν οι θεσπέσιοι μαθητές ανάμεσα στους λαούς. Και τι βγήκε από αυτό; Εκείνοι που ήταν μακριά από τον Θεό, ήρθαν κοντά του ως προς την διάθεση. Σ’ αυτούς γράφει και ο θεσπέσιος Παύλος και λέει: «Τώρα πια και εσείς που ήσασταν μακριά, γίνατε πλησίον με το αίμα του Χριστού» (Εφ. 2:13). Έχοντας γίνει πλησίον, έχουν σαν καύχημά τους τον Χριστό. Γιατί είπε επίσης για αυτούς ο Θεός και Πατήρ: «Θα τους καταστήσω δυνατούς με το όνομα Κυρίου του Θεού τους, και θα καυχηθούν στο όνομά του, λέγει ο Κύριος» (Ζαχ. 10:12). Αυτό ακριβώς διδάσκει και ο μακάριος ψαλμωδός όταν λέγει, σαν να απευθύνεται στον Σωτήρα όλων: «Κύριε, με το φως του προσώπου σου θα πορευθούν, και στο όνομά σου θα αγαλλιάζουν όλη την ημέρα, και με την δικαιοσύνη Σου θα εξυψωθούν διότι Εσύ είσαι το καύχημα της δύναμής τους» (Ψαλμ. 88:16-18). Βρίσκουμε επίσης τον προφήτη Ιερεμία να κράζει προς τον Θεό, «Κύριε ισχύς μου και βοήθειά μου, και καταφυγή μου την ημέρα των δοκιμασιών. Σε Σένα θα στραφούν τα έθνη από τα πέρατα της γης και θα πουν: Ότι οι πατέρες μας απόκτησαν ψεύτικα είδωλα και ότι δεν υπάρχει τίποτε το χρήσιμο σ΄ αυτά» (Ιερ. 16:19). Έγινε λοιπόν ο Χριστός φως για να αποκαλυφθούν τα έθνη, αλλά και η δόξα του Ισραήλ. Γιατί αν και έγιναν μερικοί από αυτούς υβριστές και απειθείς, έχοντας μια διάνοια γεμάτη ασυνεννοησία, όμως σώθηκαν οι υπόλοιποι, και δοξάστηκαν μέσω του Χριστού. Απαρχή σ’ αυτούς έγιναν οι θεσπέσιοι μαθητές, των οποίων η δόξα της λάμψης κυκλοφορεί σαν αστραπή στον κόσμο που απλώνεται κάτω από τον ουρανό. Υπάρχει όμως και μια άλλη ακόμη δόξα για τον Ισραήλ, το ότι από αυτούς προήλθε ο Χριστός «κατά σάρκα», αν και είναι Θεός πάνω σε όλους, και ευλογητός στους αιώνες, Αμήν.

12. Τι λέει ο Συμεών στην αγία Παρθένο για τον Χριστό: Σημείο αντιλεγόμενο, λίθος ακρογωνιαίος αλλά και λίθος προσκόμματος. Ευλογεί επίσης ο Συμεών την αγία Παρθένο, επειδή υπηρέτησε την βουλή του Θεού, και δέχτηκε να υποστεί τον τόκο και να μην ακολουθήσει τους νόμους της ανθρώπινης φύσης. Γιατί αν και ήταν παρθένος γέννησε, όχι από άνδρα, αλλά γιατί επιφοίτησε σ’ αυτήν το Άγιο Πνεύμα. Τι λοιπόν λέει ο προφήτης Συμεών για τον Χριστό; «Ιδού αυτός έχει τεθεί για την πτώση και την ανύψωση πολλών μέσα στον Ισραήλ. Και για να είναι σημείο αντιλεγόμενο» (Λουκάς 2:34). Έχει τεθεί από τον Θεό Πατέρα ο Εμμανουήλ στα θεμέλια της Σιών σαν εκλεκτός λίθος, ακρογωνιαίος και πολύτιμος. Και όσοι πίστεψαν σ’ Αυτόν δεν ντροπιάστηκαν. Αντίθετα, όμως, όσοι απίστησαν και δεν θέλησαν να μάθουν, ή δεν κατόρθωσαν να δουν το μυστήριο που συνδέεται με το πρόσωπό του, έπεσαν και συντρίφτηκαν. Για αυτό λέει κάπου αλλού ο Θεός και Πατήρ: «Ιδού θέτω στην Σιών λίθο προσκόμματος και πέτρα σκανδάλου, και όποιος εναποθέσει την πίστη του σ’ αυτόν δεν θα ντροπιαστεί, όποιος όμως σκοντάψει σ’ αυτόν θα περάσει από κόσκινο» (Ησ. 8:14-15). 

13. Η αντιλογία για τον Χριστό οφείλεται στην πίστη ή απιστία των ανθρώπων προς Εκείνον και το έργο του επάνω στον Σταυρό. Δεν έδωσε βέβαια καμιά εγγύηση στους Ισραηλίτες ο προφήτης όταν είπε: «Αυτόν θα αγιάσετε και αυτός θα είναι το φως σου, ώστε αν μείνεις πιστός σ’ Αυτόν, Εκείνος θα είναι για σένα ο αγιασμός σου, και δεν θα τον συναντήσεις σαν λίθο στον οποίο θα σκοντάψεις, ούτε σαν πέτρα στην οποία θα πέσεις» (Ησ. 8:13-14). Ώστε λοιπόν, επειδή ο Ισραήλ δεν αγίασε τον Εμμανουήλ που ήταν Κύριος και Θεός, ούτε θέλησε να θέσει την πίστη του σ’ Αυτόν, σκόνταψε επάνω του σαν σε λίθο εξ αιτίας της απιστίας του, και συντρίφτηκε και κατάπεσε. Υπήρξαν όμως πολλοί που σηκώθηκαν, δηλαδή εκείνοι που δέχτηκαν να τον εμπιστευθούν. Γιατί αυτοί μεταφυτεύτηκαν από την νομική λατρεία στην πνευματική. Και από του να έχουν μέσα τους ένα πνεύμα δουλείας, απόκτησαν τον πλούτο της ελευθερίας, δηλαδή το Άγιο Πνεύμα. Έγιναν κοινωνοί της θείας φύσης, άξιοι υιοθεσίας, και κάτοχοι της ελπίδας ότι θα κατακτήσουν και την άνω πόλη, δηλ. την βασιλεία των ουρανών. Αντιλεγόμενο σημείο ονομάζεται βέβαια ο Σταυρός, όπως άλλωστε γράφει ο σοφότατος Παύλος: «Για τους Ιουδαίους είναι σκάνδαλο, και για τους Έλληνες μωρία» (Α Κορ. 1:23). Και κάπου αλλού, γράφει, «Ο λόγος του Σταυρού είναι μωρία για αυτούς που χάνονται, για εμάς όμως που σωζόμαστε είναι η δύναμη του Θεού που εργάζεται την σωτηρία μας» (Α Κορ. 1:18). Το σημείο λοιπόν της αντιλογίας είναι το εξής: ότι, σε εκείνους που χάνονται φαίνεται ότι είναι μωρία, ενώ σε εκείνους που έχουν γνωρίσει την δύναμη του, είναι σωτηρία και ζωή.

14. Η ολιγοψυχία και οι επιπτώσεις της. Είπε επίσης ο Συμεών στην αγία Παρθένο ότι, «Σε Σένα την ίδια θα διαπεράσει την ψυχή σου μια ρομφαία» (Λουκάς 2:35). Με την λέξη ρομφαία εννοούσε βέβαια την λύπη που θα αισθανόταν για τον Χριστό, βλέποντάς να σταυρώνεται εκείνος τον οποίο γέννησε, επειδή δεν θα γνώριζε ακόμη ότι θα ήταν μεγαλύτερος από τον θάνατο και θα ανασταινόταν εκ νεκρών. Δεν πρέπει να απορήσεις για την άγνοια της Παρθένου, γιατί βλέπουμε και τους άλλους αγίους να ολιγοψυχούν σχετικά με το θέμα αυτό. Ο μακάριος Θωμάς, για παράδειγμα, αν δεν έβαζε το χέρι του στην πλευρά του –μετά την ανάσταση– και δεν ψηλάφιζε τα υποτυπώματα των καρφιών, δεν θα δεχόταν να πιστέψει, παρά τις διαβεβαιώσεις των άλλων μαθητών, ότι είχε αναστηθεί ο Χριστός και μάλιστα είχε φανερωθεί σ’ αυτούς. Για την δική μας ωφέλεια, λοιπόν, μας διδάσκει όλα αυτά ο σοφότατος Ευαγγελιστής, δηλ. όσα  υπέφερε ο Υιός για μας και για χάρη μας, όταν ενσαρκώθηκε και δεν απαξίωσε να αναλάβει την δική μας φτώχια, έτσι ώστε να τον δοξολογήσουμε σαν τον Λυτρωτή μας, σαν Κύριο, σαν Σωτήρα και Θεό, διότι σ’ Αυτόν και στον Θεό Πατέρα ανήκει η δόξα και το κράτος, μαζί με το Άγιο Πνεύμα εις τους αιώνας των αιώνων, ΑΜΗΝ.